رفوگری و ریشه زنی فرش
رفوگری چیست ؟
رفوگری هنری است که بعد از هنر قالیبافی به وجود آمده ومحرک ایجاد آن نیز احتیاج بوده است زیرا هر فرش امکان دارد در معرض فساد قرار بگیرد و به مرور زمان آسیب ببیند. بنابراین تا زمانی که در سالن و خانه ها فرش وجود دارد هنر رفوگری نیز باقی خواهد ماند، در حقیقت می توان گفت که هنر رفوگری مکمل هنر فرشبافی است.
با توجه به این که فرش نوعی منسوج می باشد و در مقابل حرارت و رطوبت و مرور زمان آسیب پذیر است ضایعات را تا حدی می توانیم به صورت زیر طبقه بندی نمائیم:
۱- ضایعات ناشی از کهنگی و طول عمر قالی از قبیل پوسیدگی، پاره شدن شیرازه، دررفتگی و فرسودگی چله ها، جر خوردگی و پارگی، رنگ پریدگی و یا ازبین رفتن پرزها و غیره.
۲- ضایعات ناشی از حوادث آتش سوزی و سوختگی، بید زدگی، پوسیدگی ناشی از رطوبت ویا مواد شیمیائی، بریدگی با وسایل برنده و چاقو.
ضایعات فوق ممکن است سطحی باشد یعنی فقط به روی پرز های فرش اثر بگذارد و یا عمیق باشد و به چله ها و پودهای فرش نیز آسیب برساند
مرمت فرش دستباف
مرمت یا به اصطلاح عامه رفوگری یکی از زمینههای فعالیت در هنر و صنعت فرش میباشد. داشتن دقت و تجربه در این مرحله برای متخصصان این رشته یک امر الزامی است. رفوگری مرحلهای کاملاً تخصصی و عملی است یک رفوگر با تجربه چون یک هنرمند میتواند فرش ناقص و خراب شدهای را از نو بسازد.
در نتیجه هنر مرمت حکم نو کردن شی کهنه را دارد.
بدین ترتیب میتوان گفت که مرمت با تولید فرش ارتباط مستقیم دارد.
مرمت عملیاتی است که سه هدف را در بر میگیرد.
۱- کمک به عملیات تکمیلی فرش
۲- جلوگیری از آسیبهای احتمالی فرش
۳- برطرف کردن آسیب دیدگی در فرش
کمک به عملیات تکمیلی فرش
هر فرش پس از اتمام بافت و پایین آوردن از دار نیاز به کنترل و پرداخت و ترمیم دارد امروزه بسیاری از قالیبافان عملیات شیرازه زنی را در حین بافت انجام نمیدهند و این مرحله را واگذار به رفوگران میکنند.
جلوگیری از آسیب احتمالی فرش
برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی رفوگران اقدام به چرم دوزی (مشماع دوزی) در دو طرف طول قالی و گرههای تزئینی در سر ریشهها را انجام میدهند.
برطرف کردن آسیب دیدگی در فرش
آسیب وارده در فرش به درجات مختلف تقسیم میشود و انواع گوناگونی دارد که توضیح آنها را متعاقباً تقدیم میکنم.
لازم به ذکر است هر استادکاری روش و شیوهای خاص را برای مدت به اجرا میگذارد همچنین به علت گسترده بودن دامنه رفوگری برای رفو و مرمت فرش فنون مختلفی وجود دارد.
که همهی روشهای مرمت نقش واحدی را ایفا میکند. واژه رفو به معنی درست کردن و اصلاح دادن جامه به نوعی که معلوم نشود و مانند اول گردد پس رفو یک نوع دوخت نامرئی و نامشخص میباشد
بیشتر بخوانید : شستشوی فرش